• İzmit ve Yalova Şube Randevuları için Arayın      0 536 577 4342
  •   
  • Randevu Alın

Kaygı Bozuklukları

Kaygı; endişeli düşüncelerin eşlik ettiği, gerginlik hissi ve kan basıncındaki artışla birlikte bedende çeşitli değişimlerin gözlendiği bir duygudur. Kaygı; tıpkı mutluluk, üzüntü, öfke, korku gibi pek çok duygudan biridir ve kaygılanmak oldukça normal bir tepkidir. Kaygının arttığı durumda ise belirtiler, başta bedensel olmak üzere düşünce ve davranış düzeyinde de artış gösterir. Huzursuzluk, yoğun endişe hali, gerginlik, odaklanmada güçlük, endişe verici düşüncelerin kontrol edilemez şekilde artışı, uyku (kabus, gece terörü) ve iştah problemleri sıkça gözlenir. Bireyin gündelik hayattaki işlevselliğinin olumsuz yönde etkilenmesi sonucu kaygı belirtileri, kaygı bozukluğu haline gelebilir.

Korku mu Kaygı mı?

Sokakta yürürken karşınıza aniden bir yırtıcı çıktığını hayal edin. O esnada verdiğiniz tepki yalnızca korku değildir. Kalp atım hızınız artar, kan akışı hızlanır, sık nefes alıp vermeye başlarsınız ve bacaklarınıza doğru kan akışı gerçekleşir. Beyin o sırada sizi harekete geçirir. Verdiği tepki oldukça nettir: Kaç!

Gerçek bir tehlike anında beyindeki alarm sistemlerinden biri olan “Kaç ya da Savaş” sistemi devreye girer. İki seçenek vardır: Aniden ortaya çıkan bir tehlike karşısında ortamdan kaçmak ya da mevcut tehlikeyle savaşmak. Bir diğer olası tepki ise donakalmaktır.

Korku, insanların “gerçek” bir tehlike karşısında verdiği, otomatik olarak devreye giren insanın doğasında var olan hayati bir duygudur. Güvenliği tehdit eden ya da tehdit etmesi muhtemel tehlike anlarında önlem almayı ve bu sayede korunmayı sağlar. “Kaygı” anında da tıpkı korku sırasında gerçekleşen aktivite meydana gelir. Zihin “gerçek bir tehlike varmışçasına” hareket etmeye başlar. Bu defa sokak ortasında üzerinize doğru gelen bir yırtıcı yoktur ama geleceğinizle ilgili önemli bir sınavın bitimine yalnızca beş dakika kalmıştır. Tam o esnada “Alarm sistemi” devreye girer. Beyindeki bu uyarılma sadece bedensel olarak değil, düşünce ve duygu düzeyinde de insanları harekete geçirir. Bireyi tehlikelere karşı uyarma, koruma ve harekete geçirme özelliği bulunan kaygının her gün ya da günün pek çok anında gözlemesi; “alarm sisteminin” her an devrede olması anlamına gelir. Oldukça yorucu ve işlevselliği olumsuz yönde etkileyen bu durum, daha sık gözlendiğinde kaygı bozukluğuna dönüşebilir.

Örneğin, sokakta yürürken gelen bir patlama sesi kişide irkilmeye yol açabilir ya da yeni bir işe başlarken duyulan endişe oldukça olağandır. Ancak kaygı bozukluğu durumunda bu tepkiler yoğunlaşır ve duruma özgü değildir. Gözlenen belirtiler, bireyin yaşamını olumsuz yönde etkilemekte ve hayatını pek çok açıdan zorlaştırmaktadır.

Çocukluk Döneminde Gözlenen Kaygı Bozukluğu

Çocuklarda kaygı bozukluğu genellikle bedensel semptomlarla kendini gösterir: Gastrointestinal sorunlar (sindirim problemi, karın ağrısı, kabızlık vb.), kalp çarpıntısı, yorgunluk, terleme, nefes alıp vermede değişim, kendini sıkma gibi. Bedensel semptomların yanı sıra düşünce, duygu ve davranışlarda da farklılıklar gözlenir. Geçmiş bugün veya gelecekle ilgili kaygı uyandırıcı düşünceler, çocuklarda davranışsal sorunlara yol açabilir: Okula gitmek istememe, sosyal etkinliklere katılma konusunda isteksizlik, yaşıyla uyumlu şekilde ondan beklenen davranışlar yerine evde kalmayı tercih etme vb.

Kaygı belirtilerini çocuklar çok farklı şekilde gösterebilir:

Bedene Odaklanmış Tekrar Edici Davranış Örüntüleri:

Saç çekme (trikotilomani), tırnak yeme, dudak/yanak içini ısırma, diş sıkma, yüz yolma gibi tepkiler bedenle ilişkili gözlenen davranışsal tepkilerdir.

Genellenmiş Kaygı Bozukluğu:

Belirli bir alanda değil, pek çok konuya dair kaygı verici düşünceler eşlik edebilir: “Ya hasta olursam, Kanser olursam, Anneme babama bir şey olursa? Ya beni okuldan almaya gelemezlerse? Evimize hırsız girerse? Sınavda iyi not alamazsam” gibi. Bu gibi durumlarda çocukta yoğun bir huzursuzluk, endişe hali, öfke, gerginlik, bazı durumlarda ise utanç ve suçluluk duyguları gözlenebilir. Bu tarz düşünce ve duyguların yoğun yaşandığı durumda çocukta öfke patlamaları, parmak çıtlatma, odaklanmada güçlük, okul reddi ya da aşırı derecede ders çalışma gibi davranışsal tepkiler ortaya çıkabilir.

Panik Bozukluk:

Panik bozukluk, artan kalp atım hızı, terleme, baş dönmesi, hızlı nefes alıp verme, bayılacakmış hissi gibi bedensel belirtilerle kendini gösteren; öfke, korku, kaygı, çaresizlik gibi duyguların eşlik ettiği durumları içermektedir. Bu gibi düşünce ve duygular baskın olduğunda çocuk, kendini rahatlatmak için rahatsızlık veren ortam/durumlardan kaçınabilir. Okul reddi, okuldan kaçma, daha önce panik duygusunun geldiği yere gitmek istememe gibi belirtiler gözlenebilir.

Sosyal Kaygı/Sosyal Anksiyete:

Sosyal ortamlarda yaşanan yoğun korku ve endişe olarak gözlenir. Terleme, karın ağrısı, yüz/kulakların kızarması, titreme, gerginlik hissine ek olarak utanç verici düşünceler eşlik edebilir: “Rezil olacağım, herkes bana gülecek, dilim sürçerse herkes benle alay eder, benden hoşlanmayacaklar, aptal gibiyim, saçma bir şey söyleyeceğim” gibi. Çocuk, kendi performansıyla ilgili kaygı duyduğu için topluluk önünde konuşmaktan, yeni kişilerle tanışmaktan kaçınabilir.

Özgül (Spesifik) Fobiler:

Belirli bir nesne (uçak vb.), hayvan (örümcek, köpek vb.) ya da duruma (yükseklik, kalabalık, asansör vb.) karşı yaşanan yoğun endişe ve korku halidir. Fobik nesne/durum karşısında kalp atımlarının hızlanması, titreme, uyuşma hissi, sık nefes alıp verme, terleme gibi bedensel tepkiler gözlenmekte; çocuk fobik durum/nesneden kaçınma eğilimine girmektedir. Bu gibi anlarda ağlama, anne babaya sarılma sıkça gözlenen tepkiler arasında gelir.

 

Yalova Psikolog Yalova Psikoterapi  Yalova Pedagog  Yalova Aile Terapisi Yalova Evlilik Terapisti Yalova Aile Danışmanı İzmit Aile Terapisti İzmit Aile Terapisi Gölcük Psikolog  Yalova Psikolojik Danışmanlık Dila Demir Karamürsel  Psikolog Dila Demir Gölcük Aile Terapisi Gölcük Aile Terapisti Gölcük Evlilik Terapisti Gölcük Aile Dnışmanı  İzmit Psikolog İzmit Psikoterapi  İzmit Pedagog  Yalova Pedagog  Karamürsel Pedagog  hizmetlermizle Dila Demir  olarak bizler de bu sıkıntılarınızın çözümü için profesyonel  bilgi birikimimiz ve deneyimimiz  ile her zaman yanınızdayız

Yalova Psikolog Karamürsel Psikolog  İzmit Psikolog Gölcük Psikolog Dila Demir  ile ister yüzyüze ister online terapi için ulaşabilirsiniz.